بررسی تنوع ژنتیکی گیاه Ferula assa-foetida L. در جنوب شرق ایران، با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD

آنغوزه (Ferula assa-foetida L.) گیاهی مرتعی متعلق به تیره چتریان (Apiaceae) و بومی نواحی استپی ایران و بخش‌هایی از افغانستان است. در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ، ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﻴﻜﻲ ژرم ﭘﻼﺳﻢ آنغوزه در جنوب شرق ایران (استان‌های کرمان ویزد) ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻧـﺸﺎﻧﮕﺮ ﻣﻮﻟﻜـﻮﻟﻲ RAPD  ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮفت. برگ‌های تازه و جوان گیاه آنغوزه از 30 رویشگاه مختلف جمع‌آوری گردید. اﺳﺘﺨﺮاج DNA ﺑﻪ روش CTAB ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ از برگ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. از 15 آﻏﺎزﮔﺮ ﺗﺼﺎدﻓﻲ که در واکنش PCR اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ، ﺗﻌﺪاد 10 آﻏﺎزﮔﺮ ﻧﻮارﻫﺎی ﺑﻬﺘﺮی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ. از این ﺗﻌﺪاد آﻏﺎزﮔﺮ، 118 ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻨﺪﺷﻜﻞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ  که براساس حضور یا عدم حضور در نواربندی هر جمعیت اﻣﺘﻴﺎزدﻫﻲ شده و ﺟﻬﺖ آﻧﺎﻟﻴﺰ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ. ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ﺻـﻔﺮ و ﻳﻚ، ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮم‌افزار NTSYS-pc ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ضریب ﺗﺸﺎﺑﻪ دایس به ماتریس ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺷـﺪ و ﺳـﭙﺲ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﻣﻴﺎﻧﮕین ﻓﺎﺻﻠﻪ (UPGMA) دندوگرام ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ رﺳﻢ شد. ﺑﺮ اﻳﻦ اساس 30 جمعیت ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ در5 ﮔـﺮوه ﺟﺎﻳـﺎﺑﻲ ﺷﺪﻧﺪ. ﻛﻼﺳﺘﺮ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺗﺎ اندازه‌ای ﺑﺎ ﺗﻨﻮع ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ داﺷﺖ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺑﻪ ﻣﺆﻟﻔﻪ‌ﻫﺎی اﺻـلی ﺑـﺎ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰیه ﻛﻼﺳـﺘﺮ ﺗﻘﺮﻳباً ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮد. ﻧﺘﺎﻳﺞ حاصل از این ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از تکنیک RAPD ﺑﺮای ارزﻳﺎﺑﻲ تنوع ژنتیکی ﺑـﻴﻦ جمعیت‌های مختلف جغرافیاییﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻣﻲ‌ﺑﺎﺷﺪ.